COVID19 Sorularına Google’ın Cevabı
COVID19’la ilgili bazı önemli soruların cevabına tek bir veri setinden ulaşılabiliyor: Google Hareketlilik Raporları (veri için buraya tıklayınız). Bu çalışmada, bir dizi soru sorup, onlarını cevaplarını paylaşacağım.
Soru 1: Sokağa çıkma yasağının duyurulduğu 10 Nisan'da kaç kişi sokağa çıktı?
Bu soruyu tam cevaplamak zor, ancak Google verisinden ile insanlar markette ne kadar zaman geçirmişler ona bakabiliriz. Bunun için, 3 Ocak-6 Şubat arasındaki market ve eczanelerde geçirilen ortalama zamanı hesapladık. Sonrasında, 15 Şubat-11 Nisan döneminin her gününü bu ortalamaya oranlayarak değişimi elde ettik. 10 Nisan'da bir önceki güne göre %10'luk bir artış olduğu görülüyor (Grafik 1). Bu da bize her 100 kişiden en az 10'unun markete gitmiş olabileceğini söylüyor. İkinci bir konu da 11 Mart’ın hemen öncesinde olan artış. Aynı trendi 13 Nisan'da yayınladığımız tüketici harcamalarına ilişkin çalışmada da göstermiştik. Türkiye’de ilk vakadan sonra görülen azalış da vakaların yayılım hızı için olumlu bir sinyal niteliğinde değerlendirilebilir.
Soru 2: Korona'dan sonra ne kadar iş yerlerine gitmeyi azalttık?
Grafik 2, iş yerlerine gitmeyi %50 oranında azalttığımızı söylüyor. Grafikteki gri kesikli çizgi ilk korona vakasının görüldüğü günü temsil ediyor. Aynı rakam İtalya ve İspanya'da %70 civarında. Ancak, sokağa çıkma yasağı ile beraber biz de %70 seviyesinin üzerinde azalış kaydetmişiz.
Soru 3: Toplu taşıma araçlarını kullanmayı ne kadar azalttık?
Google verisi, toplu taşıma araçlarını kullanmayı %70 oranında azalttığımızı söylüyor (Grafik 3). Bir önceki grafikle bağlarsak, işe giderken insanlar şahsi araç tercih etmeye başlamış olabilir. Aynı grafiğe göre, uygulanan daha sıkı karantina şartlarının etkisiyle, İtalya ve İspanya'da insanlar toplu taşıma kullanma sıklığını %80-90 oranında azaltmış durumda.
Soru 4: Ne kadar evlerde kalıyoruz?
Google hareketlilik ölçtüğü için, Grafik 4'e göre son günlerde ortalama olarak %25 daha fazla evde hareketlilik tesbit edilmiş. İtalya ve İspanya'da bu oran bize kıyasla %10 daha yüksek. Yine ancak sokağa çıkma yasağı ile o ülkeleri yakalayabilmişiz.
Soru 5: Stres atmak için insanlar ne kadar parklara gitmişler?
Park ziyaretleri %50 azalmış görünüyor (Grafik 5). Ancak, muhtemelen iyiye giden hava koşullarının etkisiyle yasaktan önceki bir hafta içinde park ziyaretleri %20 artış göstermiş. Bu da alınan sokağa çıkma yasağının ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.
Günümüz dünyasında verilerden öğrenebileceğimiz şeyler baş döndürücü. Özellikle böyle zor bir dönemde, her türlü eş zamanlı veriyi hızlı politika tasarımında kullanmakta büyük fayda var.
